25 października 2014 roku w Hodowie, niewielkiej miejscowości na Podolu na Ukrainie (około 75 km od Lwowa), zostanie odsłonięty pomnik upamiętniający historyczne starcie husarii i pancernych z Tatarami.

Odrestaurowany po 320 latach od bitwy obelisk przypomina o zwycięstwie Rzeczpospolitej, w której 400 husarzy stawiło opór 40 tys. Tatarów, zmuszając ich do odwrotu spod Hodowa.

Proporcja walczących 1:100. Osiem polskich chorągwi naprzeciw mas wroga. Nasze oddziały walczyły spieszone, broniły się we wsi, gdzie nie było szańców. Husaria broniła się spoza prowizorycznych zasłon, np. drzwi wyrwanych z chałup, beczek.

Nie było tam słynnych szarż husarii jak pod Kircholmem czy Kłuszynem na początku XVII wieku. Była natomiast krwawa walka, w której praktycznie wszyscy husarze i pancerni zostali ranni, ale odnieśli zwycięstwo.

Projekt renowacji pomnika przeprowadziła Fundacja MOSTY we współpracy z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Ambasadą RP w Kijowie i Konsulatem Generalnym RP w Łucku. Wielki wkład w zainicjowanie remontu mieli miłośnicy husarii skupieni wokół inicjatywy „Husaria przed Pałac”, którzy licznie wybierają się na uroczystości do Hodowa.

Pomnik został ufundowany na polecenie króla Jana III Sobieskiego w 1695 roku. Dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP, Ambasady RP w Kijowie, Konsulatu Generalnego RP w Łucku, a także miłośników husarii i ludzi zajmujących się ochroną zabytków a Kresach, latem tego roku Fundacja MOSTY mogła przystąpić do działania we współpracy z zespołem konserwatorskim prof. Janusza Smazy z warszawskiej ASP.

Odsłonięciu pomnika będzie towarzyszyć konferencja naukowa w Zbarażu z udziałem przedstawicieli Sejmu RP, Ambasadora RP na Ukrainie oraz polskich i ukraińskich historyków i konserwatorów. Konferencja będzie poświęcona konserwacji zabytków na Kresach i historii wojskowości XVII wieku. Debata będzie prowadzona w formule okrągłego stołu ekspertów z Ukrainy i Polski.

W tym samym dniu na zamku w Zbarażu zostaną zorganizowane pokazy grup rekonstrukcji historycznej XVII wieku, w której wezmą udział Kozacy z Kamieńca Podolskiego i Kijowa, Tatarzy oraz husaria i pancerni z Polski. W uroczystościach wezmą udział także strojne damy w strojach barokowych z XVII wieku. Wydarzenie zakończą recitale muzyki XVII w. w wykonaniu zespołu Lwiwski Menestreli oraz lirnika Andrija Ljaszuka.

Partnerzy i wsparcie: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP, Ambasada RP  w Kijowie, Konsulat Generalny RP w Łucku, Międzynarodowe Stowarzyszenie Przedsiębiorców Polskich na Ukrainie, Plastics Ukraina, Polska Organizacja Turystyczna oraz AM Art-Media Agencja PR.

Plan wydarzeń w ramach uroczystości odsłonięcia pomnika w Hodowie:

25.10.2014 (sobota)

9:30 Msza Św. w kościele Św. Trójcy w Pomorzanach (msza skrócona)

10:30 rozpoczęcie uroczystości przy pomniku w Hodowie, wystawienie wart honorowych przez reprezentacje strony polskiej i ukraińskiej (z udziałem Kompanii Reprezentacyjnej WP, przedstawicieli grup rekonstrukcji historycznej z Ukrainy i Polski)

10:40 powitanie gości, symboliczne odsłonięcie pomnika, złożenie wieńców

10:50 przemówienia Ambasadora RP na Ukrainie Pana Henryka Litwina, przedstawicieli MKiDN, przedstawicieli strony ukraińskiej i gości Fundacji MOSTY

11:00 - 11:20 zakończenie uroczystości w Hodowie

11:20 - 12:30 przejazd do Zbaraża

13:15 rozpoczęcie konferencji na zamku w Zbarażu; powitanie gości przez Ambasadora RP na Ukrainie Pana Henryka Litwina, dyrektora muzeum w Zbarażu, przedstawicieli MKiDN i przedstawiciela Fundacji MOSTY

13:25 – 15:00 Panel I polsko-ukraiński okrągły stół historyków z udziałem: - prof. dr hab. Mirosław Nagielski - dr Radosław Sikora - dr Piotr Kroll - dr Tomasz Mleczek - dr Oleksij Sokirko - dr Andrij Rukkas - red. Jurij Rudnicki - Mykoła Kybaluk

15:00 – 15:15 przerwa kawowa

15:15 – 16:15 Panel II konserwacja zabytków na Ukrainie, z udziałem: - prof. dr hab. Janusz Smaza - dr Jurij Dubyk

16:15 – 16:30 prezentacja Fundacja MOSTY - Narodowy Rezerwat Zamki Tarnopolszczyzny – perspektywy współpracy (Rusłan Pidstawka)

16:30 – 18:00 swobodne pokazy husarii i Kozaków na dziedzińcu zamkowym

18:00 – 19:00 warsztaty dla rekonstruktorów nt. odzieży i ekwipunku z XVII wieku Prowadzenie: Irena i Stanisław Pogorzelscy.

Bitwa pod Hodowem, o której wciąż wiadomo niewiele, stanowi ważny punkt na mapie polskiej historii. Jeszcze w międzywojniu żyła pamięć o tym niezwykłym wydarzeniu, przerwały ją jednak wydarzenia związane z następstwami II wojny światowej.

Hodów to dziś w zasadzie zupełnie nieznane miejsce, którego nie możemy dłużej oznaczać białą plamą. Choć wydaje się, że jest to prawdziwy koniec świata, to przede wszystkim ze względu na to, co wydarzyło się pod Hodowem w 1694 roku, musimy przywrócić pamięć o tym miejscu i o bitwie, która powinna rozpalać wyobraźnię nie tylko miłośników historii.

JUB/fundacjamosty.pl