Sprawa zawieszenia działalności i wniosku o upadłość największego polskiego banku spółdzielczego – SK Banku z Wołomina, nie może zakończyć się na standardowym „nic się nie stało”. Jest coraz więcej pytań o działania Komisji Nadzoru Finansowego. Jak to możliwe, że tak „świetna” i „rzetelna” instytucja dopuściła do katastrofy? Pyta o to w interpelacji poselskiej Jerzy Polaczek (PiS).

Straty wynikające z upadłości SK Banku mogą sięgnąć 4 miliardów złotych. To pierwsza od 2001 roku plajta działającego w Polsce banku. Wołomińska instytucja finansowa znajdowała się pod nadzorem KNF, która miała wszelkie możliwe narzędzia, aby kontrolować sytuację banku i przeciwdziałać nieprawidłowościom. Właśnie dlatego minister finansów Paweł Szałamacha chce się przyjrzeć czy KNF „prawidłowo i w miarę szybko reagowała na pogarszającą się sytuację tego banku w poprzednich miesiącach”.

Wyjaśnień w sprawie nadzoru nad SK Bankiem domaga się również poseł PiS Jerzy Polaczek. Skierował on do premier Beaty Szydło interpelację, zawierającą szereg pytań dotyczących działań KNF i jej urzędników. Poniżej pełna treść interpelacji:

Szanowna Pani Premier, 21 listopada 2015 r. KNF zawiesił działalność Spółdzielczego Banku Rzemiosła i Rolnictwa w Wołominie (SK Bank) oraz 23 listopada złożył wniosek o upadłość jednocześnie publikując „Harmonogram działań UKNF wobec Spółdzielczego Banku Rzemiosła i Rolnictwa w Wołominie” dokument ten po połączeniu z innymi istotnymi faktami i okolicznościami wskazuje, iż najprawdopodobniej doszło do szeregu nieprawidłowości w procesie sanacji SK Banku.

Po raz pierwszy raz od 2001r. upada instytucja bankowa o prawie stuletniej tradycji i to od wielu lat podlegająca nadzorowi bankowemu – Komisji Nadzoru Finansowego.

Zwracam się uprzejmie do Pani Premier o uzyskanie wyjaśnień w tym zakresie od Prezesa Narodowego Banku Polskiego oraz Komisji Nadzoru Finansowego oraz udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:

1. Jak to możliwe, iż nieprawidłowości w SK Banku zostały tak późno dostrzeżone i poprawnie zdiagnozowane? Czytając harmonogram Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego (UKNF) można dojść do wniosku, iż prawdziwy obraz sytuacji i skalę strat odkrył dopiero biegły i to dopiero 12 listopada 2015r. (zakładając, że 1,4 mld zł to pełne niezbędne odpisy…). Dlaczego takie podejrzenia nie pojawiły się już w trakcie przeprowadzonej kompleksowej inspekcji UKNF w SK Bank Wołomin we wrześniu 2014 r.? Dlaczego Inspekcja kompleksowa UKNF obejmująca m.in. kontrolę jakości aktywów (w tym portfela kredytowego) nie nabrała wówczas podejrzeń, że pół portfela jest do odpisania? Dlaczego sprawozdawczość za I półrocze 2015r. oraz na dzień 31.08.2015r. (zgodnie z informacją z harmonogramu UKNF z 4 września 2015r.) nie pokazywała informacji o ryzyku tak ogromnych strat?

2. Dlaczego UKNF sprawując od wielu lat nadzór m.in. nad największym w Polsce bankiem spółdzielczym SK Bank Wołomin nie podejmował i nie zastosował bardziej zdecydowanych środków nadzorczych?

3. W jaki sposób przygotowano wprowadzenie zarządu komisarycznego do SK Bank Wołomin w kontekście ryzyka „paniki” deponentów mając na uwadze wcześniejszy upadek SKOK Wołomin? Czy takie ryzyko brano pod uwagę i jakie środki zaradcze były przygotowane na wypadek realizacji takiego scenariusza? Jak (i czy w wystarczającym stopniu) zarząd komisaryczny SK Bank Wołomin przeciwdziałał odpływowi depozytów?

4. W jakim stopniu utrata płynności przez SK Bank Wołomin wpłynęła na jego wypłacalność? Czy utrata płynności po wprowadzeniu zarządu komisarycznego powiększyła straty sektora w tym banków BPS i NBP włączonych w ratowanie SK Banku? Jaka jest aktualnie suma tych strat?

5. Jak należy interpretować spotkanie UKNF z „prezesami dużych banków komercyjnych” 21 września 2015r.? Kto był inicjatorem spotkania? Jak zostały dobrane „duże banki komercyjne” i czy zostały poinformowane, iż brak pomocy dla SK Bank Wołomin oznacza wzrost składek na BFG, które te banki poniosą („omówiono sytuację w sektorze banków spółdzielczych w kontekście możliwych obciążeń na składki na BFG”)?

6. Dlaczego zarząd komisaryczny podpisał sprawozdanie SK Bank Wołomin za I półrocze 2015r. wykazując zysk, a następnie dane sprawozdawcze z dnia 31.08.2015r. wykazujące stratę „jedynie” na poziomie 25,5 mln zł? Czy nie mógł mieć już wówczas podejrzeń (graniczących z pewnością), iż należy odpisać połowę portfela kredytowego?

7. Dlaczego UKNF wskazał na możliwość wsparcia ze strony NBP a jednocześnie przekazywał informacje jak powyżej (np. 4 września 2015r. o stracie SK Bank Wołomin na poziomie 25,5 mln zł)?

8. Jak wyglądał proces po stronie NBP w zakresie udzielenia pomocy SK Bank Wołomin – jakie zabezpieczenia wzięto pod uwagę i jak zostały one wycenione? Jaki jest plan NBP na odzyskanie zaangażowanych w pomoc SK Bank środków? Czy przejęcia zabezpieczeń, wpisy do hipotek, etc. po stronie NBP są skuteczne i nie będą cofnięte w postępowaniu upadłościowym SK Bank mając na uwadze, iż od tych czynności do daty ogłoszenia upadłości minie niewiele czasu, a na pewno nie wystarczająco, aby sędzia nie miał możliwości podważenia tych zabezpieczeń?

9. Jakie jest zaangażowanie BPS w SK Bank? Dlaczego KNF oczekiwał od BPS będącego w procesie postępowania naprawczego udzielenia wsparcia upadającemu bankowi?

10. Czy mając wcześniej wiedzę o wielkości strat/odpisów portfela w SK Bank Wołomin UKNF prowadziłby proces wprowadzenia zarządu komisarycznego w ten sam sposób oraz czy wnioskowałby do BPS i NBP o udzielenie wsparcia płynnościowego udzielenia wsparcia płynnościowego dla SK Banku?

11. Jaka jest wstępna ocena Pani Premier jakości sprawowanego nadzoru przez Urząd Komisji Nadzoru Finansowego w przedmiotowej sprawie?”